Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, giai cấp công nhân đã đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Họ không chỉ là lực lượng sản xuất chủ yếu, tạo ra của cải vật chất cho xã hội, mà còn là giai cấp tiên phong trong cuộc đấu tranh chống lại sự áp bức bóc lột của chế độ tư bản chủ nghĩa, vì một xã hội công bằng, dân chủ và tiến bộ. Chính vì vậy, giai cấp công nhân được coi là giai cấp có sứ mệnh lịch sử to lớn trong việc thúc đẩy sự phát triển của xã hội loài người.

Bài viết này sẽ đi sâu phân tích những lý do khiến giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử, từ góc độ lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin cũng như từ thực tiễn lịch sử. Đồng thời, bài viết cũng sẽ làm rõ vai trò, nhiệm vụ của giai cấp công nhân trong giai đoạn cách mạng hiện nay, nhất là trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên phạm vi toàn cầu. Qua đó giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện, sâu sắc hơn về vị trí, vai trò không thể thay thế của giai cấp công nhân trong tiến trình lịch sử.

Khái niệm giai cấp công nhân

Định nghĩa giai cấp công nhân

Giai cấp công nhân là một khái niệm được đề cập nhiều trong học thuyết của chủ nghĩa Mác-Lênin. Theo định nghĩa kinh điển, giai cấp công nhân là tập hợp những người lao động không có tư liệu sản xuất, phải bán sức lao động của mình để kiếm sống và chịu sự bóc lột của giai cấp tư sản.

Nói cách khác, giai cấp công nhân là những người tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất vật chất, tạo ra của cải cho xã hội nhưng không sở hữu tư liệu sản xuất. Họ buộc phải bán sức lao động của mình cho giai cấp tư sản, chấp nhận sự bóc lột về mặt kinh tế, chính trị và xã hội.

Theo tư tưởng Mác-Lênin, sự ra đời của giai cấp công nhân gắn liền với sự phát triển của lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất trong xã hội tư bản chủ nghĩa. Khi lực lượng sản xuất phát triển đến một trình độ nhất định, xuất hiện nền đại công nghiệp, thì một bộ phận lớn nông dân và thợ thủ công bị đẩy vào tình trạng phá sản, mất đất đai, trở thành những người vô sản và hình thành nên giai cấp công nhân.

Sự hình thành và phát triển của giai cấp công nhân

Sự hình thành của giai cấp công nhân là một tất yếu lịch sử, gắn liền với sự phát triển của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. Khi chủ nghĩa tư bản phát triển, nền công nghiệp lớn mạnh, thì ngày càng có nhiều người lao động bị tước đoạt tư liệu sản xuất, trở thành công nhân làm thuê trong các nhà máy, xí nghiệp.

Theo Karl Marx và Friedrich Engels, sự phát triển của giai cấp công nhân trải qua nhiều giai đoạn:

• Giai đoạn đầu, giai cấp công nhân còn manh mún, phân tán, chưa có ý thức giai cấp và tổ chức đoàn kết. Họ chỉ tiến hành những cuộc đấu tranh tự phát, rời rạc để chống lại sự áp bức bóc lột của giai cấp tư sản.
• Dần dần, thông qua thực tiễn đấu tranh, giai cấp công nhân nâng cao nhận thức, xác định rõ kẻ thù và bạn bè của mình. Họ bắt đầu liên kết, tổ chức thành các hiệp hội, công đoàn để bảo vệ quyền lợi chung.
• Bước phát triển cao hơn là sự ra đời của các đảng chính trị của giai cấp công nhân, tiêu biểu là sự thành lập Đảng Cộng sản. Khi đó, phong trào công nhân chuyển từ tự phát sang tự giác, từ đấu tranh kinh tế thuần túy sang đấu tranh chính trị, hướng tới mục tiêu lật đổ chế độ tư bản, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Như vậy, giai cấp công nhân ra đời và phát triển gắn liền với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Đồng thời, chính sự phát triển của phong trào công nhân cũng thúc đẩy quá trình suy tàn của chủ nghĩa tư bản và sự chuyển biến của lịch sử nhân loại.

Vai trò trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa

Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân giữ vai trò lãnh đạo nhà nước và xã hội. Đảng Cộng sản, với tư cách là đội tiên phong của giai cấp công nhân, nắm giữ quyền lực chính trị, lãnh đạo toàn xã hội tiến hành công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân trở thành giai cấp cầm quyền, nắm trong tay các tư liệu sản xuất chủ yếu và quản lý nền kinh tế. Họ là lực lượng nòng cốt trong các phong trào thi đua lao động sản xuất, đóng góp to lớn vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Đồng thời, với bản chất cách mạng và tinh thần đoàn kết quốc tế, giai cấp công nhân các nước xã hội chủ nghĩa luôn đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau và ủng hộ cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới, góp phần vào sự nghiệp hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Đấu tranh cho quyền lợi của giai cấp

Theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử to lớn là đấu tranh chống lại sự áp bức bóc lột của giai cấp tư sản, giải phóng giai cấp mình và toàn thể nhân dân lao động.

Trong xã hội tư bản, mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư sản là mâu thuẫn cơ bản, không thể điều hòa. Giai cấp công nhân bị giai cấp tư sản bóc lột sức lao động, chiếm đoạt giá trị thặng dư. Họ phải chịu đựng điều kiện lao động khắc nghiệt, đời sống vật chất và tinh thần bị chà đạp. Vì vậy, đấu tranh chống lại ách thống trị của giai cấp tư sản, đòi quyền lợi và lợi ích chính đáng của mình là nhiệm vụ bức thiết của giai cấp công nhân.

Thông qua các phong trào đấu tranh kinh tế và chính trị như đình công, biểu tình, bãi công, giai cấp công nhân buộc giai cấp tư sản phải nhượng bộ, cải thiện điều kiện làm việc, tăng lương, giảm giờ lao động… Đồng thời, giai cấp công nhân cũng nâng cao ý thức giai cấp, tích lũy kinh nghiệm đấu tranh và sức mạnh tổ chức của mình.

Tuy nhiên, cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân không chỉ giới hạn ở việc cải thiện đời sống và điều kiện lao động trước mắt. Mục tiêu cuối cùng của họ là xóa bỏ chế độ người bóc lột người, xây dựng một xã hội mới không có áp bức bất công, đó là xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.

Xóa bỏ chế độ tư bản chủ nghĩa

Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không chỉ là tự giải phóng giai cấp mình, mà còn là giải phóng toàn thể nhân dân lao động khỏi ách thống trị của chủ nghĩa tư bản. Muốn vậy, giai cấp công nhân phải tiến hành một cuộc cách mạng triệt để, lật đổ chính quyền tư sản, thiết lập chính quyền của giai cấp vô sản.

Karl Marx và Friedrich Engels chỉ rõ, chỉ có xóa bỏ chế độ tư hữu tư liệu sản xuất, xác lập chế độ công hữu xã hội chủ nghĩa thì mới triệt tiêu được cội nguồn của sự áp bức bóc lột, của mọi bất công xã hội. Do đó, nhiệm vụ lịch sử của giai cấp công nhân là phải đập tan bộ máy nhà nước tư sản, dựng lên nhà nước kiểu mới của giai cấp vô sản, tiến hành cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Cuộc cách mạng xã hội do giai cấp công nhân lãnh đạo không thể tiến hành một cách ôn hòa, mà phải triệt để, kiên quyết, bằng bạo lực cách mạng. Giai cấp công nhân cần phải giành lấy chính quyền bằng vũ trang, thiết lập nền chuyên chính vô sản, trấn áp sự phản kháng của các thế lực phản động, bảo vệ thành quả cách mạng.

Kinh nghiệm của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 đã chứng minh tính đúng đắn của lý luận cách mạng vô sản. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Bolshevik và V.I. Lenin, giai cấp công nhân Nga đã lật đổ giai cấp tư sản, giành chính quyền về tay nhân dân, mở ra kỷ nguyên mới – kỷ nguyên quá độ lên chủ nghĩa xã hội trên phạm vi toàn thế giới.

Xây dựng xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản

Sau khi đập tan bộ máy nhà nước tư sản, nhiệm vụ của giai cấp công nhân là phải xây dựng xã hội mới xã hội chủ nghĩa và tiến lên chủ nghĩa cộng sản. Đây là một quá trình lâu dài, đầy gian khổ và thử thách, đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của toàn thể giai cấp và nhân dân lao động.

Trong thời kỳ quá độ, giai cấp công nhân phải làm chủ xã hội, nắm quyền lãnh đạo nhà nước và các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội. Nhiệm vụ trọng tâm là phát triển lực lượng sản xuất, từng bước hoàn thiện quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

Giai cấp công nhân phải đi đầu trong các phong trào thi đua lao động sản xuất, làm gương về tinh thần làm chủ tập thể, năng suất lao động và ý thức tổ chức kỷ luật. Đồng thời, giai cấp công nhân cũng phải không ngừng học tập, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ thuật để làm chủ khoa học kỹ thuật hiện đại, đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Bên cạnh phát triển kinh tế, giai cấp công nhân còn phải chăm lo xây dựng nền văn hóa mới tiến bộ, xã hội chủ nghĩa, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa với những phẩm chất đạo đức tốt đẹp, lối sống lành mạnh, tinh thần tập thể, tình yêu lao động…

Đặc biệt, trong bối cảnh các thế lực thù địch luôn tìm cách chống phá, giai cấp công nhân phải tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao cảnh giác cách mạng, kiên định mục tiêu, lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Mỗi người công nhân phải thấm nhuần quan điểm giai cấp, đấu tranh chống lại các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.

Có thể nói, sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản là một quá trình không ngừng phấn đấu và đổi mới của giai cấp công nhân và các tầng lớp nhân dân lao động dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Trong quá trình đó, giai cấp công nhân vừa là lực lượng lãnh đạo, vừa là lực lượng trực tiếp sản xuất chính, đóng vai trò quyết định mọi thắng lợi của cách mạng.

Đặc điểm của giai cấp công nhân Việt Nam

Quy mô và cơ cấu giai cấp công nhân

Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX gắn liền với sự du nhập của chủ nghĩa tư bản vào Việt Nam. Trải qua các thời kỳ, giai cấp công nhân Việt Nam không ngừng lớn mạnh và trưởng thành, trở thành một lực lượng chính trị – xã hội to lớn.

Theo số liệu thống kê, tính đến năm 2021, cả nước có khoảng 27,5 triệu người trong độ tuổi lao động, trong đó lực lượng lao động làm công ăn lương chiếm khoảng 42,4%. Như vậy, quy mô giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay ước tính khoảng hơn 11 triệu người, chiếm tỷ lệ đáng kể trong tổng dân số.

Xét về cơ cấu, giai cấp công nhân Việt Nam có mặt trong hầu hết các ngành kinh tế từ công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải đến thương mại, dịch vụ… Trong đó, công nhân công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn nhất, lên tới gần 70%. Đây là bộ phận nòng cốt, có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn.

Bên cạnh đó, giai cấp công nhân Việt Nam cũng có sự đa dạng về thành phần xuất thân. Một bộ phận lớn công nhân là những người nông dân chuyển đổi nghề nghiệp, một bộ phận khác xuất thân từ tầng lớp tiểu thương, tiểu chủ, trí thức. Sự đa dạng này tạo nên sức mạnh tổng hợp, phong phú về kinh nghiệm thực tiễn và khả năng thích ứng của giai cấp công nhân trong điều kiện mới.

Trình độ học vấn và tay nghề

Nhìn chung, trình độ học vấn và tay nghề của giai cấp công nhân Việt Nam đang có xu hướng tăng lên. Tỷ lệ công nhân qua đào tạo ngày càng cao, nhiều người có trình độ cao đẳng, đại học, thậm chí sau đại học. Điều này phản ánh nhu cầu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển.

Tuy nhiên, so với yêu cầu của nền kinh tế tri thức và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, trình độ của giai cấp công nhân Việt Nam vẫn còn một số hạn chế. Tỷ lệ lao động qua đào tạo bài bản, có tay nghề cao, am hiểu công nghệ hiện đại còn chưa nhiều. Kỹ năng ngoại ngữ, tin học, khả năng sáng tạo, tư duy độc lập của một bộ phận công nhân còn yếu.

Chính vì vậy, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn kỹ thuật và kỹ năng nghề nghiệp cho giai cấp công nhân là một yêu cầu bức thiết trong giai đoạn hiện nay. Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách quan tâm đến công tác đào tạo nghề, khuyến khích người lao động không ngừng học tập nâng cao trình độ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.

Thực trạng và thách thức hiện nay

Bên cạnh những thành tựu đạt được, giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay cũng đang đứng trước không ít khó khăn, thách thức. Đời sống của một bộ phận công nhân, nhất là công nhân phổ thông còn chưa được cải thiện nhiều. Thu nhập bình quân của người lao động còn thấp so với mặt bằng chung của xã hội.

Điều kiện làm việc ở một số doanh nghiệp chưa bảo đảm, vẫn còn tình trạng vi phạm pháp luật lao động, nợ đọng bảo hiểm xã hội, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp… Quyền lợi chính đáng của người lao động chưa được đảm bảo đầy đủ.

Mặt khác, tác động của kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế cũng đặt ra không ít thách thức cho giai cấp công nhân. Nguy cơ bị sa thải, mất việc làm do cạnh tranh gay gắt, do tác động của đại dịch Covid-19 khiến đời sống của nhiều công nhân gặp khó khăn. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch cũng ráo riết chống phá, lợi dụng vấn đề công nhân để kích động, gây mất ổn định chính trị – xã hội.

Trước tình hình đó, tổ chức Công đoàn cần phát huy vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động. Đồng thời, mỗi người công nhân cũng phải tự nâng cao ý thức giai cấp, tinh thần đoàn kết, ý chí tự lực tự cường vượt qua khó khăn thử thách, xứng đáng với vị thế và sứ mệnh lịch sử của mình.

Tầm quan trọng của giai cấp công nhân trong sự nghiệp cách mạng

Lực lượng lãnh đạo chính trị

Trong suốt tiến trình cách mạng Việt Nam, giai cấp công nhân luôn giữ vai trò lãnh đạo và lực lượng nòng cốt. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp công nhân đã phát huy bản chất cách mạng, ý chí và nghị lực vươn lên, lãnh đạo nhân dân lao động đấu tranh giành chính quyền, bảo vệ thành quả cách mạng.

Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giai cấp công nhân đã cùng toàn thể dân tộc lập nên những chiến công hiển hách, đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Tiêu biểu như Cách mạng tháng Tám năm 1945, Chiến dịch Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” năm 1954, Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử năm 1975…

Bước vào thời kỳ đổi mới, giai cấp công nhân tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo chính trị thông qua Đảng Cộng sản Việt Nam. Các nghị quyết, chủ trương của Đảng đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc, phù hợp với quy luật khách quan và thực tiễn đất nước.

Có thể khẳng định, sự lãnh đạo của giai cấp công nhân thông qua Đảng Cộng sản là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Trong giai đoạn cách mạng mới, giai cấp công nhân cần tiếp tục phát huy bản chất cách mạng, vai trò tiên phong, gương mẫu, lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Vai trò trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa

Trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giai cấp công nhân giữ vai trò quan trọng cả về lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất. Với tư cách là người trực tiếp sản xuất ra của cải vật chất, giai cấp công nhân là lực lượng nòng cốt trong việc xây dựng và phát triển nền công nghiệp hiện đại.

Trình độ chuyên môn kỹ thuật, tay nghề của giai cấp công nhân ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất tiên tiến. Nhiều công nhân đã trở thành những chuyên gia, kỹ sư giỏi, làm chủ các dây chuyền công nghệ hiện đại, đóng góp quan trọng vào năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất.

Đồng thời, với ý thức làm chủ tập thể, giai cấp công nhân cũng đi đầu trong việc xây dựng quan hệ sản xuất mới, quan hệ lao động hài hòa, ổn định. Thông qua tổ chức Công đoàn, người lao động tham gia quản lý, giám sát hoạt động sản xuất kinh doanh, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình, xây dựng doanh nghiệp phát triển bền vững.

Có thể nói, chất lượng nguồn nhân lực, nhất là đội ngũ giai cấp công nhân, có ý nghĩa quyết định đối với thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Đảng và Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách nhằm phát triển giai cấp công nhân cả về số lượng và chất lượng, xây dựng đội ngũ công nhân lớn mạnh, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.

Đóng góp vào sự phát triển kinh tế đất nước

Với vai trò là lực lượng sản xuất chủ yếu, giai cấp công nhân có đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Hàng năm, đội ngũ công nhân trong các ngành công nghiệp, xây dựng, dịch vụ làm ra một khối lượng hàng hóa, sản phẩm khổng lồ, chiếm tỷ trọng lớn trong GDP cả nước.

Nhiều công trình, dự án trọng điểm quốc gia như thủy điện Sơn La, Nhà máy Nhiệt điện Vĩnh Tân, Nhà máy Lọc dầu Dung Quất, tuyến metro số 1 ở Thành phố Hồ Chí Minh… đều do chính những người công nhân lao động trực tiếp xây dựng nên. Không chỉ những công trình trong nước, nhiều lao động Việt Nam còn vươn ra thị trường quốc tế, mang ngoại tệ về cho đất nước.

Bên cạnh lao động chân tay, giai cấp công nhân còn có nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật giúp nâng cao năng suất lao động, tiết kiệm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp. Phong trào “Lao động giỏi”, “Lao động sáng tạo” trong công nhân ngày càng phát triển, khơi dậy tinh thần thi đua yêu nước, góp phần thúc đẩy sản xuất.

Ngoài ra, với thu nhập ngày càng cải thiện, giai cấp công nhân cũng trở thành một lực lượng tiêu dùng đáng kể, thúc đẩy sự phát triển của thị trường nội địa. Nhiều doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực hàng tiêu dùng thiết yếu, đã chú trọng khai thác phân khúc thị trường công nhân với những sản phẩm phù hợp về chất lượng và giá cả.

Như vậy, đóng góp của giai cấp công nhân đối với nền kinh tế là rất đa dạng và toàn diện. Để phát huy hơn nữa tiềm năng này, cần có cơ chế, chính sách phù hợp nhằm khuyến khích, tạo điều kiện cho người lao động phát triển tay nghề, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, gắn bó lâu dài với sự phát triển của doanh nghiệp và đất nước.

Các yếu tố xác định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân

Mối quan hệ với giai cấp nông dân

Một trong những yếu tố quan trọng xác định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân là mối quan hệ gắn bó máu thịt với giai cấp nông dân. Trong xã hội Việt Nam, nông dân chiếm đa số, là lực lượng to lớn trong sự nghiệp cách mạng.

Ngay từ khi mới ra đời, giai cấp công nhân Việt Nam đã nhận thức sâu sắc về sự cần thiết phải đoàn kết với nông dân. Hồ Chí Minh khẳng định: “Công nông là gốc của cách mệnh. Công nông mà đoàn kết chặt chẽ thì cách mệnh nhất định thành công”. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, khối liên minh công nông đã phát huy sức mạnh trong các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc trước đây cũng như trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ngày nay.

Mối quan hệ giữa giai cấp công nhân và nông dân là mối quan hệ bình đẳng, hợp tác và tương trợ lẫn nhau. Giai cấp công nhân giúp nông dân phát triển lực lượng sản xuất, xóa đói giảm nghèo, tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao dân trí. Ngược lại, nông dân cung cấp lương thực, thực phẩm, nguyên liệu cho công nghiệp, là thị trường tiêu thụ quan trọng các sản phẩm công nghiệp.

Ngày nay, trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, mối liên minh giữa giai cấp công nhân và nông dân lại càng trở nên quan trọng. Nhiệm vụ của giai cấp công nhân là cùng nông dân xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, sản xuất hàng hóa lớn gắn với công nghiệp chế biến, thị trường tiêu thụ. Qua đó, thúc đẩy kinh tế – xã hội nông thôn phát triển, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn.

Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam

Nhân tố quyết định sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt Nam là sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng Cộng sản ra đời là bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng nước ta, đánh dấu sự trưởng thành và chín muồi về chính trị của giai cấp công nhân, đưa giai cấp công nhân từ tự phát trở thành tự giác.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, giai cấp công nhân Việt Nam trở thành một lực lượng chính trị độc lập, tự chủ, có đường lối, phương pháp cách mạng đúng đắn. Đảng đã đề ra đường lối cách mạng phù hợp với quy luật khách quan và thực tiễn Việt Nam, phát huy cao độ vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu và ý chí cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.

Trong mỗi thời kỳ, Đảng luôn xác định nhiệm vụ trọng tâm và động lực chính của cách mạng phù hợp với vị trí, vai trò của giai cấp công nhân. Đảng chú trọng xây dựng, phát triển giai cấp công nhân cả về lượng và chất, coi đó là nhiệm vụ chiến lược, then chốt để xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Có thể khẳng định, sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng là điều kiện tiên quyết để giai cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình. Do đó, mỗi người công nhân phải thường xuyên nâng cao nhận thức về Đảng, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng, chấp hành nghiêm túc đường lối, chủ trương của Đảng, góp phần xây dựng Đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Ảnh hưởng của kinh tế toàn cầu hóa

Quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng đã và đang tác động mạnh mẽ đến vị trí, vai trò của giai cấp công nhân Việt Nam, đặt ra cả thời cơ và thách thức đối với việc thực hiện sứ mệnh lịch sử của giai cấp này.

Một mặt, xu thế toàn cầu hóa mở ra cơ hội để giai cấp công nhân Việt Nam học hỏi kinh nghiệm, tiếp thu các giá trị tiên tiến của thế giới, mở rộng giao lưu quốc tế. Thông qua hợp tác đầu tư, thương mại, lao động với các nước, trình độ sản xuất, tay nghề và đời sống của công nhân không ngừng được cải thiện, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Mặt khác, toàn cầu hóa cũng đặt giai cấp công nhân trước không ít khó khăn, thách thức. Sự cạnh tranh gay gắt trên thị trường lao động, xu hướng tự động hóa, số hóa sản xuất có thể dẫn đến nguy cơ mất việc làm, bất ổn đời sống của một bộ phận công nhân. Các thế lực thù địch lợi dụng Internet, mạng xã hội để tuyên truyền, kích động, gây mất đoàn kết trong công nhân.

Trước tình hình đó, giai cấp công nhân cần nhận thức đầy đủ, đúng đắn về tác động hai mặt của toàn cầu hóa, chủ động nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức. Mỗi người công nhân phải không ngừng học tập, nâng cao trình độ mọi mặt, rèn luyện bản lĩnh chính trị, ý thức giai cấp, đoàn kết, gắn bó với tổ chức Công đoàn. Đồng thời, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, nâng cao năng suất lao động và sức cạnh tranh.

Có thể nói, bối cảnh toàn cầu hóa đang đòi hỏi giai cấp công nhân phải nỗ lực hơn nữa để khẳng định vị thế, bản lĩnh và sứ mệnh lịch sử của mình. Đây vừa là yêu cầu, vừa là động lực để giai cấp công nhân không ngừng trưởng thành, đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập.

Thực hiện sứ mệnh lịch sử trong thời kỳ đổi mới

Các phong trào công đoàn hiện nay

Trong thời kỳ đổi mới, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã triển khai nhiều phong trào thi đua yêu nước thiết thực, hiệu quả, góp phần cổ vũ, động viên giai cấp công nhân thực hiện thắng lợi sứ mệnh lịch sử của mình.

Một trong những phong trào tiêu biểu là “Lao động giỏi, lao động sáng tạo”. Phong trào này nhằm khuyến khích công nhân không ngừng học tập nâng cao tay nghề, tích cực cải tiến kỹ thuật, đổi mới phương pháp làm việc để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Qua các phong trào, đã xuất hiện nhiều tấm gương công nhân tiêu biểu như anh Nguyễn Văn Túc (Công ty Gang thép Thái Nguyên), anh Lê Văn Tám (Công ty Cơ khí Quang Trung)… Họ chính là những hạt nhân, đầu tàu trong phong trào thi đua lao động sản xuất.

Bên cạnh đó, phong trào “Xanh – Sạch – Đẹp, Bảo đảm an toàn vệ sinh lao động” do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động cũng đã thu hút đông đảo công nhân tham gia. Phong trào góp phần cải thiện môi trường làm việc, nâng cao sức khỏe và đời sống tinh thần cho người lao động, xây dựng văn hóa doanh nghiệp lành mạnh. Nhiều doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo hộ lao động, tổ chức các hoạt động văn hóa, thể thao, tạo không khí làm việc an toàn, thoải mái và gắn bó cho công nhân.

Đặc biệt, phong trào “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” được triển khai mạnh mẽ trong nữ công nhân lao động. Phong trào khuyến khích nữ công nhân phát huy năng lực, sáng tạo, vươn lên trong lao động sản xuất, đồng thời thực hiện tốt thiên chức của người phụ nữ trong gia đình. Nhiều nữ công nhân đã trở thành tấm gương tiêu biểu như chị Nguyễn Thị Định (Công ty Dệt 8-3), chị Lê Thị Quý (Công ty Giầy Thượng Đình)… Họ vừa là những công nhân giỏi, vừa là những bà mẹ, người vợ đảm đang, biết chăm lo cho gia đình.

Có thể nói, các phong trào thi đua yêu nước do Công đoàn phát động đã phát huy tinh thần lao động sáng tạo, ý chí vươn lên của giai cấp công nhân, tạo động lực để họ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Qua đó, khẳng định vai trò nòng cốt của giai cấp công nhân trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Các chiến lược phát triển giai cấp công nhân

Để xây dựng giai cấp công nhân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra nhiều chủ trương, chiến lược phát triển giai cấp này cả về số lượng và chất lượng.

Một là, mở rộng quy mô đào tạo nghề, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực công nhân kỹ thuật. Nhà nước tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đổi mới phương pháp đào tạo theo hướng gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và thị trường lao động. Nhiều chương trình hợp tác đào tạo nghề với các nước phát triển như Đức, Nhật Bản, Australia… đã được triển khai, giúp công nhân có cơ hội tiếp cận với công nghệ, kỹ năng hiện đại.

Hai là, chú trọng phát triển đảng viên trong công nhân, nhất là công nhân trẻ, qua đó nâng cao nhận thức chính trị, bản lĩnh giai cấp cho người lao động. Các cấp ủy đảng tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quán triệt sâu sắc đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cho công nhân. Đồng thời, quan tâm phát triển tổ chức đảng và đoàn thể trong các doanh nghiệp, khu công nghiệp, tạo hạt nhân chính trị vững mạnh.

Ba là, đẩy mạnh cải cách thể chế, chính sách liên quan đến tiền lương, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động, nhà ở… nhằm bảo đảm quyền và lợi ích chính đáng của công nhân. Nhà nước ban hành và thực thi nghiêm các quy định về tiền lương tối thiểu, khung giờ làm việc, hợp đồng lao động… buộc người sử dụng lao động phải tuân thủ. Các chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động cũng từng bước được mở rộng, tạo điều kiện để công nhân yên tâm làm việc.

Bốn là, phát triển mạnh mẽ phong trào công nhân và hoạt động của tổ chức Công đoàn, xây dựng mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định. Công đoàn đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, thực hiện tốt chức năng đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động. Các cấp Công đoàn cũng tích cực tham gia xây dựng quan hệ lao động tiến bộ, xây dựng văn hóa doanh nghiệp, giải quyết kịp thời mâu thuẫn, tranh chấp lao động.

Có thể nói, chiến lược phát triển giai cấp công nhân toàn diện, đồng bộ đang tạo tiền đề và động lực để xây dựng một đội ngũ công nhân lớn mạnh, trở thành lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tuy nhiên, hiện nay vẫn đang đặt ra không ít thách thức như chất lượng nguồn nhân lực chưa cao, đời sống một bộ phận công nhân còn khó khăn, tình trạng tranh chấp lao động diễn biến phức tạp… Giải quyết những vấn đề này đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.

Đấu tranh chính trị và xã hội của giai cấp công nhân

Trong bối cảnh hiện nay, bên cạnh nhiệm vụ sản xuất, kinh doanh, giai cấp công nhân còn phải tích cực tham gia đấu tranh chính trị, xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích của mình, góp phần ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Thông qua tổ chức Công đoàn, giai cấp công nhân triển khai các phong trào đấu tranh đòi quyền lợi chính đáng như tăng lương, giảm giờ làm, bảo đảm an toàn lao động, chống quấy rối tình dục nơi làm việc… Khi quyền lợi bị xâm phạm, người lao động sử dụng quyền ngừng việc tập thể để gây sức ép, buộc giới chủ nhượng bộ. Nhiều cuộc ngừng việc đã diễn ra và đạt được kết quả tích cực như vụ ngừng việc tại Công ty TNHH Vina Pan Pacific (Đồng Nai) năm 2019, Công ty TNHH KaiYang Việt Nam (Hải Phòng) năm 2022…

Bên cạnh đó, giai cấp công nhân còn tích cực tham gia đấu tranh phản đối các thế lực thù địch, phản động lợi dụng vấn đề dân chủ, nhân quyền, tôn giáo để chống phá Đảng, Nhà nước. Công nhân kiên quyết lên án, tố cáo những phần tử cơ hội chính trị kích động, lôi kéo người lao động tham gia các hoạt động bất hợp pháp, gây mất ổn định xã hội. Nhiều đơn vị điển hình như Tổng Công ty Thép Việt Nam, Tổng Công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam… đã tổ chức tuyên truyền, giáo dục nâng cao cảnh giác cách mạng cho công nhân, kiên định với mục tiêu, lý tưởng XHCN.

Đặc biệt, trước tác động của đại dịch Covid-19, giai cấp công nhân đã phát huy tinh thần đoàn kết, trách nhiệm, chung tay cùng cả nước chống dịch. Nhiều công nhân tình nguyện tham gia lực lượng tuyến đầu như y tế, vận chuyển hàng hóa thiết yếu, bảo đảm an ninh trật tự… Các công đoàn cơ sở cũng hỗ trợ công nhân gặp khó khăn, mất việc làm do ảnh hưởng của dịch bệnh, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Có thể nói, với bản chất cách mạng và tinh thần đấu tranh kiên cường, giai cấp công nhân luôn đi đầu trong việc bảo vệ quyền lợi của mình, đồng thời gắn với lợi ích chung của dân tộc. Tuy nhiên, phong trào công nhân hiện nay vẫn còn những hạn chế như tính tự giác, tổ chức kỷ luật chưa cao, có biểu hiện cực đoan, manh động trong một số cuộc ngừng việc. Vì vậy, tổ chức Công đoàn cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, tuân thủ pháp luật, phù hợp với tình hình thực tiễn và lợi ích chính đáng của người lao động.

Những thành tựu đạt được của giai cấp công nhân

Những cải cách và thay đổi trong pháp luật

Một trong những thành tựu nổi bật của giai cấp công nhân trong thời gian qua là góp phần thúc đẩy việc sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách liên quan đến quyền và lợi ích của người lao động.

Thông qua tổ chức Công đoàn, giai cấp công nhân đã tích cực tham gia đóng góp ý kiến xây dựng Bộ luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật An toàn vệ sinh lao động… Nhiều kiến nghị của công nhân về tiền lương, thời giờ làm việc, chế độ thai sản, điều kiện làm việc… đã được các cơ quan soạn thảo, cơ quan quyền lực tiếp thu, giúp các văn bản luật ngày càng hoàn thiện, sát với thực tiễn cuộc sống.

Điển hình như trong Bộ luật Lao động năm 2019, nhiều quy định mới đã được bổ sung nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi người lao động như tăng tuổi nghỉ hưu, tăng thời gian nghỉ lễ, tết hằng năm, quy định về phòng chống quấy rối tình dục tại nơi làm việc… Hay trong Luật Công đoàn năm 2012, quyền thành lập, gia nhập và hoạt động công đoàn của người lao động đã được mở rộng, tạo cơ sở pháp lý để phát triển phong trào công nhân.

Bên cạnh việc xây dựng luật pháp, giai cấp công nhân còn phối hợp chặt chẽ với chính quyền, chuyên môn các cấp tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật lao động tại doanh nghiệp. Qua đó, nhiều vi phạm về hợp đồng lao động, tiền lương, bảo hiểm xã hội, an toàn lao động… đã được phát hiện và xử lý nghiêm minh, góp phần răn đe, phòng ngừa và bảo vệ quyền lợi công nhân.

Có thể nói, những cải cách, thay đổi tích cực trong hệ thống pháp luật lao động, công đoàn thời gian qua đã thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và vai trò tích cực của tổ chức Công đoàn. Tuy nhiên, việc thực thi pháp luật trên thực tế vẫn còn không ít thách thức, đòi hỏi sự quyết tâm cao và phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, tổ chức liên quan, trong đó giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn đóng vai trò nòng cốt.

Đóng góp vào sự phát triển bền vững

Bên cạnh những đóng góp to lớn vào tăng trưởng kinh tế, giai cấp công nhân còn góp phần tích cực thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước trên nhiều phương diện.

Về mặt xã hội, giai cấp công nhân là lực lượng đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước, đền ơn đáp nghĩa, nhân đạo từ thiện… Tinh thần tương thân tương ái, lá lành đùm lá rách của người lao động được phát huy mạnh mẽ, nhất là trong những lúc thiên tai, dịch bệnh. Nhiều tấm gương công nhân tận tụy, dũng cảm trong lao động sản xuất và công tác xã hội đã trở thành nguồn cổ vũ, động viên to lớn cho phong trào công nhân và toàn xã hội.

Về mặt môi trường, ý thức bảo vệ môi trường, phát triển “xanh – sạch – đẹp” đang từng bước lan tỏa sâu rộng trong giai cấp công nhân. Nhiều sáng kiến, giải pháp sản xuất sạch, thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng đã được người lao động đề xuất và áp dụng hiệu quả. Phong trào phân loại rác thải, trồng cây xanh, vệ sinh môi trường… cũng được đông đảo công nhân tích cực hưởng ứng.

Đặc biệt, trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế sâu rộng, giai cấp công nhân đang đóng vai trò tiên phong trong việc tiếp thu, làm chủ khoa học công nghệ tiên tiến, hiện đại. Nhiều công nhân đã mạnh dạn học tập, nghiên cứu, sáng tạo, cải tiến quy trình sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế.

Có thể nói, sự phát triển bền vững, hài hòa cả về kinh tế, xã hội và môi trường đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với giai cấp công nhân trong tình hình mới. Mỗi người lao động cần ý thức sâu sắc hơn nữa về trách nhiệm của mình, không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn mà còn tích cực tham gia các hoạt động xã hội, bảo vệ môi trường, xây dựng doanh nghiệp và đất nước phát triển bền vững.

Tăng cường đoàn kết và sức mạnh lực lượng

Một trong những thành tựu quan trọng của giai cấp công nhân là không ngừng tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nhất là sự gắn bó máu thịt với giai cấp nông dân, tầng lớp trí thức và các lực lượng xã hội khác, tạo nên sức mạnh tổng hợp để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Thông qua các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt động văn hóa, thể thao, từ thiện… giai cấp công nhân đã chủ động đoàn kết, gắn bó với các tầng lớp nhân dân, góp phần xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc ngày càng vững chắc. Nhiều hoạt động thiết thực như “Công nhân với nông dân”, “Công nhân với văn phòng”, “Tuổi trẻ công nhân với chiến sĩ biên phòng, hải đảo”… đã để lại ấn tượng tốt đẹp, thắt chặt tình cảm, sự gắn bó giữa công nhân với các tầng lớp xã hội.

Bên cạnh đó, phong trào công nhân còn chú trọng xây dựng mối quan hệ đoàn kết, hợp tác quốc tế. Thông qua các hoạt động giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã thiết lập quan hệ hữu nghị với tổ chức công đoàn nhiều nước, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người và giai cấp công nhân Việt Nam với bạn bè quốc tế. Nhiều chương trình hợp tác trong đào tạo nghề, nâng cao tay nghề, bảo vệ quyền lợi người lao động… đã được triển khai hiệu quả.

Đoàn kết, gắn bó là truyền thống quý báu và sức mạnh vô địch của giai cấp công nhân Việt Nam. Phát huy truyền thống đó, trong giai đoạn cách mạng mới, mỗi người công nhân cần tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái, đồng cam cộng khổ, coi trọng lợi ích tập thể, gắn bó máu thịt với nhân dân. Đó không chỉ là sức mạnh để giai cấp công nhân vượt qua mọi khó khăn, thử thách, mà còn là động lực để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hướng đi cho tương lai của giai cấp công nhân

Nâng cao nhận thức cho giai cấp công nhân

Để xây dựng giai cấp công nhân vững mạnh, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới, vấn đề có ý nghĩa quyết định là phải không ngừng nâng cao nhận thức cho người lao động, nhất là về lý tưởng cách mạng, bản chất giai cấp, sứ mệnh lịch sử của giai cấp mình.

Công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng cho giai cấp công nhân cần được đẩy mạnh và đổi mới cả về nội dung và hình thức. Cần phổ biến sâu rộng chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với mỗi người lao động. Đồng thời, cần chú trọng giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần cách mạng, khơi dậy niềm tự hào, tự tôn dân tộc và giai cấp trong công nhân.

Bên cạnh đó, cần tăng cường tổ chức các lớp bồi dưỡng lý luận chính trị, cập nhật kiến thức mới cho đội ngũ cán bộ công đoàn, nhất là ở cơ sở. Mỗi cán bộ công đoàn phải thực sự là người đi đầu trong học tập, nâng cao trình độ, gương mẫu về mọi mặt, đủ sức thuyết phục, quy tụ và dẫn dắt phong trào công nhân.

Ngoài ra, cần đa dạng hóa các kênh, phương tiện tuyên truyền như báo chí, xuất bản, văn hóa văn nghệ, sinh hoạt câu lạc bộ… để nâng cao nhận thức cho giai cấp công nhân. Chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin, internet, mạng xã hội để truyền tải thông điệp một cách sinh động, hấp dẫn, phù hợp với thị hiếu và nhu cầu của người lao động, nhất là lao động trẻ.

Có thể nói, nâng cao nhận thức là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam lớn mạnh, bản lĩnh, trở thành lực lượng nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đây là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng của các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức Công đoàn và của mỗi người lao động.

Kỹ năng cần thiết cho giai cấp công nhân trong thời kỳ mới

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế sâu rộng, giai cấp công nhân đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức mới. Để thích ứng với thời cuộc, mỗi người lao động cần trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.

Trước hết, công nhân cần chủ động học tập, nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn nghiệp vụ, đặc biệt là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo… vào sản xuất. Bên cạnh kiến thức chuyên ngành, việc rèn luyện các kỹ năng mềm như giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy sáng tạo, khả năng thích ứng, tự học suốt đời… cũng rất quan trọng, giúp người lao động dễ dàng hòa nhập môi trường làm việc hiện đại.

Cùng với đó, công nhân cần nâng cao ý thức kỷ luật lao động, tác phong công nghiệp, tinh thần trách nhiệm trong công việc. Mỗi người cần xác định rõ mục tiêu, lý tưởng, nhiệm vụ của bản thân, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong lao động, tự giác chấp hành nội quy, quy định của doanh nghiệp, pháp luật của Nhà nước.

Đặc biệt, trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, công nhân cần trang bị cho mình vốn ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh, để có thể giao tiếp, hợp tác hiệu quả với đối tác nước ngoài. Bên cạnh đó, việc tìm hiểu, nắm bắt thông tin về thị trường lao động, xu hướng việc làm trong khu vực và thế giới cũng rất cần thiết, giúp người lao động chủ động điều chỉnh, lựa chọn hướng phát triển nghề nghiệp phù hợp.

Có thể nói, sự phát triển của khoa học công nghệ và xu thế hội nhập đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao về chất lượng nguồn nhân lực, trong đó giai cấp công nhân đóng vai trò nòng cốt. Để đáp ứng yêu cầu đó, mỗi người lao động cần ý thức rõ trách nhiệm của mình, chủ động, tích cực học tập nâng cao trình độ, rèn luyện kỹ năng, vươn lên làm chủ khoa học kỹ thuật hiện đại, hòa nhập sâu rộng với khu vực và thế giới.

Xu hướng toàn cầu hóa và tác động đến giai cấp công nhân Việt Nam

Toàn cầu hóa là xu thế tất yếu, có tác động sâu sắc và toàn diện đến đời sống kinh tế – xã hội của mỗi quốc gia, dân tộc, trong đó có giai cấp công nhân Việt Nam. Xu hướng này vừa mở ra cơ hội, vừa đặt ra không ít thách thức đối với người lao động nước ta.

Về mặt tích cực, toàn cầu hóa tạo điều kiện để giai cấp công nhân Việt Nam tiếp cận với nền sản xuất tiên tiến, hiện đại của thế giới. Thông qua liên doanh, liên kết với các tập đoàn đa quốc gia, nhiều lao động Việt Nam có cơ hội được đào tạo, tiếp thu công nghệ, kỹ năng quản lý mới, nâng cao tay nghề và năng suất lao động. Cùng với đó, việc mở rộng thị trường xuất khẩu cũng góp phần tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người lao động.

Tuy nhiên, toàn cầu hóa cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, thách thức đối với giai cấp công nhân nước ta. Sức ép cạnh tranh gay gắt từ hàng hóa, dịch vụ và lao động nước ngoài có thể dẫn đến nguy cơ mất việc làm, giảm thu nhập của một bộ phận công nhân. Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, ứng dụng công nghệ cao cũng làm thay đổi cơ cấu lao động, đòi hỏi người lao động phải thích ứng nhanh với cơ chế thị trường và nâng cao trình độ.

Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như CPTPP, EVFTA… cũng đặt ra những quy định khắt khe về tiêu chuẩn lao động, môi trường làm việc. Điều này vừa tạo áp lực, vừa tạo động lực để Việt Nam cải cách thể chế, chính sách, bảo đảm quyền lợi cho người lao động theo chuẩn mực quốc tế. Tuy nhiên, việc thực thi trên thực tế còn không ít khó khăn, thách thức.

Trước tác động đa chiều của toàn cầu hóa, giai cấp công nhân Việt Nam cần chủ động nắm bắt thời cơ, vượt qua thách thức, khẳng định bản lĩnh và vị thế của mình. Mỗi người lao động cần ý thức sâu sắc về sự cần thiết phải tự đổi mới, nâng cao trình độ, phẩm chất và năng lực để hội nhập quốc tế. Tổ chức Công đoàn cần đổi mới phương thức hoạt động, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, kiên quyết đấu tranh chống lại các hành vi bóc lột, vi phạm pháp luật.

Đồng thời, Nhà nước cần có chiến lược và giải pháp đồng bộ để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là đội ngũ công nhân lành nghề. Cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong đào tạo nghề, nâng cao tay nghề, tạo điều kiện để người lao động tiếp cận với các chuẩn mực lao động tiên tiến của thế giới. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội, bảo vệ người lao động trước các rủi ro của cơ chế thị trường.

Có thể nói, toàn cầu hóa vừa là cơ hội, vừa là thách thức lớn đối với giai cấp công nhân Việt Nam. Chỉ có đoàn kết một lòng, nỗ lực vươn lên, giai cấp công nhân nước ta mới có thể vượt qua khó khăn, thử thách, tranh thủ thời cơ, hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững. Đây là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Tóm lại, giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử to lớn trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Với bản chất cách mạng, tinh thần yêu nước và ý chí vươn lên, giai cấp công nhân Việt Nam đã lập nên những chiến công vang dội, đóng góp to lớn vào công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập và phát triển đất nước ngày nay.

Để tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt, xứng đáng với niềm tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân, trong thời gian tới, giai cấp công nhân cần tập trung xây dựng giai cấp mình ngày càng lớn mạnh, trở thành lực lượng tiên phong cả về trình độ, bản lĩnh chính trị và phẩm chất đạo đức. Mỗi người công nhân phải không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao nhận thức, trình độ mọi mặt, phát huy tinh thần lao động sáng tạo, ý chí vươn lên chinh phục đỉnh cao trí tuệ.

Đồng thời, tổ chức Công đoàn cần đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức hoạt động, thực sự là người đại diện, chăm lo bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của người lao động. Công đoàn cần chủ động tham gia xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tích cực tuyên truyền, vận động, tập hợp người lao động, xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh.

Tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của Nhà nước và sự nỗ lực phấn đấu của mỗi người lao động, giai cấp công nhân Việt Nam nhất định sẽ lớn mạnh không ngừng, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện thắng lợi mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”, vì một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập và phát triển bền vững.

Lịch Sử - Văn Hóa

Kho tàng Lịch sử và Văn hóa: Khám phá di sản văn hóa và sự phát triển lịch sử.