Có thể bạn quan tâm:
Lịch sử Trung Hoa trải dài hàng nghìn năm với những triều đại hùng mạnh, ghi dấu ấn đậm nét trong nền văn minh nhân loại. Trong số đó, nhà Chu nổi bật với thời gian tồn tại lâu nhất, đặt nền móng cho nhiều giá trị văn hóa, chính trị và xã hội ảnh hưởng sâu rộng đến Trung Quốc ngày nay. Vậy nhà Chu tồn tại bao nhiêu năm? Bài viết này trên Lịch Sử – Văn Hóa sẽ đưa bạn khám phá triều đại đặc biệt này, tìm hiểu về nguồn gốc, sự phát triển, và những thành tựu đáng kinh ngạc của nó.
Nhà Chu: Triều Đại Kéo Dài Gần 8 Thế Kỷ
Nhà Chu (khoảng 1046 TCN – 256 TCN) là triều đại phong kiến tồn tại lâu nhất trong lịch sử Trung Quốc , kéo dài gần 8 thế kỷ. Nếu tính từ thời Hậu Tắc được Đường Nghiêu phân phong, sự hiện diện của dòng họ này trên vũ đài lịch sử Trung Hoa trải dài hơn 2000 năm.
Triều đại này được chia thành hai giai đoạn chính:
- Tây Chu (1046 TCN – 771 TCN): Giai đoạn này đánh dấu sự khởi đầu của nhà Chu với kinh đô đặt tại 镐京 (Tông Chu, gần Tây An ngày nay). Đây là thời kỳ hoàng tộc họ Cơ nắm quyền lực tối cao, mở rộng lãnh thổ và củng cố nền cai trị.
- Đông Chu (771 TCN – 256 TCN): Sau khi kinh đô dời về Lạc Ấp (Vương Thành, nay thuộc Lạc Dương), quyền lực của nhà Chu suy yếu dần. Giai đoạn này được chia thành hai thời kỳ nhỏ hơn là Xuân Thu (771 TCN – 476 TCN) và Chiến Quốc (475 TCN – 221 TCN) với sự nổi lên của nhiều nước chư hầu hùng mạnh, tranh giành quyền lực và lãnh thổ.
Nguồn Gốc và Sự Hình Thành Nhà Chu
Nguồn gốc nhà Chu có thể bắt nguồn từ thời nhà Hạ, với vị thủy tổ là Hậu Tắc, người có công dạy dân trồng trọt. Dòng dõi Hậu Tắc sau này di cư đến vùng đất 豳 (Bân), phát triển nông nghiệp và chăn nuôi, dần trở nên hùng mạnh.
Đến thời Cổ Công Đản Phủ, nhà Chu chính thức trở thành một thế lực đáng gờm ở phía Tây nhà Thương. Con trai của Cổ Công Đản Phủ là Quý Lịch tiếp tục củng cố lực lượng, đặt nền móng cho sự ra đời của nhà Chu.
Cuối cùng, con trai của Quý Lịch là Tây Bá Cơ Xương đã lãnh đạo quân đội lật đổ nhà Thương trong trận Mục Dã (khoảng năm 1046 TCN), lập nên nhà Chu.
Thời Kỳ Tây Chu: Củng Cố và Mở Rộng Quyền Lực
Thời kỳ Tây Chu là giai đoạn hoàng tộc họ Cơ nắm quyền lực trung ương mạnh mẽ. Các vị vua đầu tiên như Chu Vũ Vương, Chu Thành Vương, Chu Khang Vương đã thực hiện nhiều chính sách củng cố nền cai trị, mở rộng lãnh thổ và phát triển kinh tế.
Hệ thống phân phong được thiết lập, ban đất và tước vị cho các công thần và con cháu hoàng tộc, tạo thành một mạng lưới quý tộc trung thành với triều đình.
Tuy nhiên, về cuối thời Tây Chu, quyền lực của thiên tử suy yếu, các nước chư hầu lớn mạnh dần, dẫn đến sự sụp đổ của Tây Chu sau khi Chu U Vương bị quân Khuyển Nhung đánh bại.
Thời Kỳ Đông Chu: Xuân Thu – Chiến Quốc
Sau khi dời đô về phía Đông, nhà Chu bước vào thời kỳ Đông Chu với quyền lực suy giảm đáng kể. Các nước chư hầu lớn mạnh, không còn tuân phục triều đình, liên tục xảy ra chiến tranh tranh giành lãnh thổ và quyền lực.
Thời kỳ Xuân Thu (771 TCN – 476 TCN) chứng kiến sự nổi lên của các nước bá chủ như Tề, Tấn, Tống, Sở. Các nước này liên tục giao tranh, tạo nên một giai đoạn lịch sử đầy biến động.
Đến thời kỳ Chiến Quốc (475 TCN – 221 TCN), cục diện chính trị càng trở nên phức tạp với sự cạnh tranh khốc liệt giữa bảy nước lớn là Tần, Sở, Yên, Hàn, Triệu, Ngụy, Tề. Cuối cùng, nước Tần đã thống nhất Trung Hoa, chấm dứt thời kỳ Đông Chu và mở ra triều đại nhà Tần.
Văn Hóa và Tư Tưởng Thời Nhà Chu
Thời kỳ nhà Chu chứng kiến sự phát triển rực rỡ của văn hóa và tư tưởng Trung Hoa. Đây là thời kỳ hình thành và phát triển của nhiều trường phái tư tưởng quan trọng như Nho giáo, Đạo giáo, Pháp gia, Mặc gia.
Nho giáo với những tư tưởng về nhân nghĩa, lễ trí tín đã trở thành hệ tư tưởng chủ đạo của Trung Quốc trong suốt hai nghìn năm sau đó. Đạo giáo với triết lý “vô vi” đề cao sự hòa hợp với tự nhiên cũng có ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống tinh thần của người Trung Quốc.
Kết Luận
Nhà Chu với thời gian tồn tại gần 800 năm đã để lại những dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử Trung Hoa. Triều đại này không chỉ thiết lập một hệ thống chính trị và xã hội ổn định trong một thời gian dài mà còn là nền tảng cho sự phát triển rực rỡ của văn hóa và tư tưởng Trung Quốc.
Câu Hỏi Thường Gặp
Nhà Chu được thành lập bởi ai?
Nhà Chu được thành lập bởi Tây Bá Cơ Xương sau khi lật đổ nhà Thương.
Kinh đô của nhà Chu ở đâu?
Kinh đô thời Tây Chu là 镐京 (Tông Chu), thời Đông Chu là Lạc Ấp (Vương Thành).
Thời kỳ Xuân Thu – Chiến Quốc thuộc triều đại nào?
Thời kỳ Xuân Thu – Chiến Quốc thuộc giai đoạn Đông Chu.
Nho giáo ra đời vào thời kỳ nào?
Nho giáo ra đời và phát triển mạnh mẽ vào thời kỳ nhà Chu.
Tại sao nhà Chu tồn tại được lâu như vậy?
Nhà Chu tồn tại lâu nhờ hệ thống phân phong hiệu quả và sự ổn định về chính trị, xã hội trong thời kỳ Tây Chu.
Để lại một bình luận