Có thể bạn quan tâm:
Quân Tây Sơn, lực lượng vũ trang chủ lực của nhà Tây Sơn, đã ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử Việt Nam với những chiến công hiển hách. Vậy quân Tây Sơn đã chiến đấu chống lại những kẻ thù nào? Bài viết này trên Lịch Sử – Văn Hóa sẽ phân tích chi tiết về những cuộc kháng chiến chống ngoại xâm và nội chiến của quân Tây Sơn, làm rõ vai trò của họ trong việc bảo vệ đất nước và thống nhất giang sơn.
Bối cảnh lịch sử ra đời của quân Tây Sơn
Giữa thế kỷ 18, xã hội Đàng Trong dưới sự cai trị của chúa Nguyễn rơi vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng. Chính quyền mục nát, tham quan ô lại hoành hành, đời sống nhân dân cực khổ. Trong bối cảnh đó, phong trào nông dân Tây Sơn do ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ lãnh đạo đã bùng nổ.
Quân Tây Sơn ra đời từ phong trào nông dân này, ban đầu chỉ là những đội quân nhỏ lẻ, trang bị vũ khí thô sơ. Tuy nhiên, với sự ủng hộ của đông đảo quần chúng nhân dân, quân Tây Sơn ngày càng lớn mạnh, trở thành một lực lượng vũ trang hùng hậu, có tổ chức quy củ, kỷ luật nghiêm minh và tinh thần chiến đấu cao.
Quân Tây Sơn chống giặc ngoại xâm
Kháng chiến chống quân Xiêm
Năm 1784, vua Xiêm La (Thái Lan ngày nay) là Rama I, lợi dụng tình hình rối ren ở nước ta, đã sai tướng Chiêu Tăng, Chiêu Sương đem 5 vạn quân thủy bộ xâm lược Gia Định. Chúa Nguyễn lúc bấy giờ là Nguyễn Ánh đã cầu cứu quân Xiêm, tạo điều kiện cho chúng tiến sâu vào lãnh thổ nước ta.
Trước tình hình nguy cấp, Nguyễn Huệ đã được anh trai là Nguyễn Nhạc cử vào Nam. Ông đã lãnh đạo quân Tây Sơn đánh tan quân Xiêm trong trận Rạch Gầm – Xoài Mút (tháng 1/1785). Đây là một trận thủy chiến lớn, quân Tây Sơn đã vận dụng chiến thuật “mai phục, tấn công bất ngờ” một cách tài tình, tiêu diệt phần lớn quân Xiêm, chỉ còn vài nghìn tên sống sót chạy về nước . Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút đã đập tan tham vọng xâm lược của quân Xiêm, bảo vệ vững chắc vùng đất phía Nam của Tổ quốc.
Kháng chiến chống quân Thanh
Năm 1788, vua Lê Chiêu Thống, sau khi bị quân Tây Sơn đánh bại, đã chạy sang cầu cứu nhà Thanh. Vua Thanh là Càn Long đã sai Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân Thanh sang xâm lược nước ta với danh nghĩa “phù Lê diệt Tây Sơn” .
Trước họa xâm lăng, Nguyễn Huệ đã lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung. Ông đã đích thân chỉ huy quân Tây Sơn tiến ra Bắc, đánh tan quân Thanh trong trận Ngọc Hồi – Đống Đa lịch sử (tháng 1/1789). Quân Thanh bị đánh tan tác, Tôn Sĩ Nghị phải bỏ chạy về nước. Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa là một trong những chiến công hiển hách nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta, thể hiện tài năng quân sự kiệt xuất của vua Quang Trung và sức mạnh của quân đội Tây Sơn.
“Đánh cho để dài tóc, đánh cho để đen răng, đánh cho nó chích luân bất phản, đánh cho nó phiến giáp bất hoàn, đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ” – Lời Hịch tướng sĩ của vua Quang Trung
Lời hịch khí thế ngất trời này đã khích lệ tinh thần chiến đấu của quân Tây Sơn, góp phần tạo nên chiến thắng vang dội trước quân Thanh.
Quân Tây Sơn chống giặc nội chiến
Bên cạnh việc chống giặc ngoại xâm, quân Tây Sơn còn tham gia vào các cuộc nội chiến để thống nhất đất nước.
Chống chúa Nguyễn
Ngay từ khi mới khởi nghĩa, quân Tây Sơn đã phải đối đầu với lực lượng của chúa Nguyễn ở Đàng Trong. Sau nhiều năm chiến đấu, quân Tây Sơn đã đánh bại chúa Nguyễn, làm chủ phần lớn vùng đất từ Quảng Nam trở vào Nam .
Chống chúa Trịnh
Sau khi đánh bại chúa Nguyễn, quân Tây Sơn tiếp tục tiến ra Bắc Hà, lật đổ chúa Trịnh, chấm dứt hơn 200 năm nội chiến Trịnh – Nguyễn phân tranh .
Chống các thế lực phong kiến cát cứ
Ngoài các lực lượng lớn kể trên, quân Tây Sơn còn phải đối phó với nhiều thế lực phong kiến cát cứ khác nhau, những người không ủng hộ triều đại Tây Sơn.
Tổ chức và chiến thuật của quân Tây Sơn
Quân đội Tây Sơn được tổ chức bài bản, gồm nhiều binh chủng như bộ binh, thủy binh, tượng binh, kỵ binh… với các đơn vị từ nhỏ đến lớn như đội, cơ, đạo, doanh . Quân Tây Sơn được trang bị vũ khí khá hiện đại, bao gồm cả súng thần công và hỏa hổ.
Về chiến thuật, quân Tây Sơn thường sử dụng chiến thuật “đánh nhanh, thắng nhanh”, kết hợp với các đòn tấn công bất ngờ, bao vây, chia cắt, tiêu diệt sinh lực địch. Quân Tây Sơn cũng rất giỏi trong việc sử dụng địa hình, lợi dụng yếu tố bất ngờ để giành chiến thắng.
Đóng góp của quân Tây Sơn
Quân Tây Sơn đã có những đóng góp to lớn cho lịch sử dân tộc:
- Thống nhất đất nước: Quân Tây Sơn đã đánh bại các thế lực phong kiến cát cứ, chấm dứt tình trạng chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài, thống nhất đất nước.
- Bảo vệ độc lập: Quân Tây Sơn đã đánh tan quân Xiêm, quân Thanh xâm lược, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc.
- Góp phần xây dựng đất nước: Sau khi thống nhất đất nước, quân Tây Sơn đã tham gia vào việc xây dựng và phát triển đất nước trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, giáo dục…
Kết luận
Quân Tây Sơn là một lực lượng vũ trang hùng mạnh, có tổ chức, kỷ luật và tinh thần chiến đấu cao. Họ đã lập nên những chiến công hiển hách, góp phần quan trọng vào việc thống nhất đất nước, bảo vệ nền độc lập dân tộc và giữ gìn toàn vẹn lãnh thổ. Những chiến thắng của quân Tây Sơn mãi mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.
Câu hỏi thường gặp
Quân Tây Sơn được thành lập khi nào?
Quân Tây Sơn được thành lập trong quá trình khởi nghĩa Tây Sơn, bùng nổ năm 1771.
Tại sao quân Tây Sơn lại giành được nhiều chiến thắng?
Quân Tây Sơn giành được nhiều chiến thắng nhờ vào sự ủng hộ của nhân dân, tổ chức quân đội chặt chẽ, chiến thuật linh hoạt và tài năng của các vị tướng lĩnh.
Quân Tây Sơn đã sử dụng những loại vũ khí nào?
Quân Tây Sơn sử dụng nhiều loại vũ khí, từ vũ khí thô sơ như giáo mác, cung tên đến vũ khí hiện đại như súng thần công, hỏa hổ.
Tìm hiểu thêm về quân Tây Sơn ở đâu?
Bạn có thể tìm hiểu thêm về quân Tây Sơn trên website lichsuvanhoa.com hoặc tham khảo các tài liệu lịch sử, sách báo, phim ảnh…
Ý nghĩa lịch sử của chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa?
Chiến thắng Ngọc Hồi – Đống Đa là một trong những chiến thắng quân sự vĩ đại nhất trong lịch sử Việt Nam, góp phần bảo vệ nền độc lập dân tộc, khẳng định sức mạnh của quân đội và tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
Để lại một bình luận