Để tiến hành xâm lược Đại Việt, nhà Tống đã thực hiện biện pháp gì?

Không có bài viết liên quan.

Cuối thế kỷ X, đầu thế kỷ XI, khu vực Đông Nam Á chứng kiến những biến động lớn về chính trị. Đại Việt, sau khi giành được độc lập từ tay nhà Đường, đang trên đà phát triển vững mạnh dưới triều đại nhà Lý. Trong khi đó, ở phương Bắc, nhà Tống sau khi thống nhất Trung Hoa, nuôi tham vọng bành trướng thế lực, nhòm ngó đến vùng đất phì nhiêu phía Nam. Tham vọng này đã châm ngòi cho những cuộc chiến tranh xâm lược Đại Việt, mà đỉnh điểm là cuộc chiến năm 1075-1077.

Để thực hiện mưu đồ thôn tính Đại Việt, nhà Tống đã triển khai một chiến lược toàn diện, kết hợp nhiều biện pháp quân sự, chính trị và ngoại giao. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích những biện pháp mà nhà Tống đã sử dụng, đồng thời khẳng định sức mạnh quật cường của dân tộc Việt Nam trong cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền.

Bối cảnh lịch sử

Tình hình Đại Việt

Dưới sự trị vì của các vị vua nhà Lý, đặc biệt là Lý Thái Tổ và Lý Thánh Tông, Đại Việt bước vào giai đoạn ổn định và phát triển mạnh mẽ.

• Kinh tế nông nghiệp: Nhờ chính sách khuyến nông tích cực, kinh tế nông nghiệp Đại Việt phát triển vượt bậc. Ruộng đất được khai hoang, hệ thống đê điều được củng cố, sản lượng lương thực tăng cao, đời sống nhân dân được cải thiện.
• Chính trị: Nhà nước phong kiến tập quyền được củng cố vững chắc. Vua đứng đầu nhà nước, nắm mọi quyền hành. Bộ máy quan lại từ trung ương đến địa phương được tổ chức chặt chẽ.
• Quân sự: Quân đội được tổ chức quy củ, trang bị vũ khí hiện đại, thường xuyên luyện tập, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ đất nước.
• Văn hóa – Giáo dục: Nho giáo được du nhập và phát triển, song hành với Phật giáo. Quốc tử giám được thành lập, mở ra con đường học tập cho con em quý tộc. Nhiều di sản văn hóa có giá trị ra đời, tiêu biểu là chùa Một Cột.

Sự phát triển toàn diện này đã tạo nên một Đại Việt hùng mạnh, tự tin đối mặt với mọi kẻ thù xâm lược.

Tình hình nhà Tống

Nhà Tống (960-1279) là một triều đại hùng mạnh trong lịch sử Trung Quốc. Thời kỳ này, kinh tế, văn hóa Trung Quốc đạt đến đỉnh cao.

• Kinh tế: Nền kinh tế hàng hóa phát triển rực rỡ. Các đô thị lớn như Biện Kinh (Khai Phong), Hàng Châu trở thành trung tâm thương mại sầm uất.
• Văn hóa: Khoa học kỹ thuật đạt nhiều thành tựu quan trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực in ấn, chế tạo la bàn, thuốc súng. Văn học, nghệ thuật cũng nở rộ với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Nho giáo được coi trọng, trở thành hệ tư tưởng chính thống của nhà nước.

Tuy nhiên, bên cạnh sự phồn vinh bề ngoài, nhà Tống cũng ẩn chứa nhiều mâu thuẫn nội tại:

• Mâu thuẫn giai cấp: Sự chênh lệch giàu nghèo ngày càng gia tăng, dẫn đến nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân.
• Chế độ quan lại: Tình trạng tham nhũng, hách dịch trong bộ máy quan lại khiến đời sống nhân dân thêm khó khăn.
• Biên cương: Nhà Tống thường xuyên phải đối mặt với sự quấy nhiễu của các bộ tộc du mục phương Bắc như Khiết Đan, Tây Hạ.

Trong bối cảnh đó, việc bành trướng lãnh thổ, xâm lược các nước láng giềng, trong đó có Đại Việt, được nhà Tống coi là một giải pháp để củng cố quyền lực, xoa dịu mâu thuẫn trong nước.

Các biện pháp nhà Tống thực hiện để xâm lược Đại Việt

Biện pháp chính trị

Nhà Tống sử dụng nhiều thủ đoạn chính trị tinh vi nhằm làm suy yếu Đại Việt từ bên trong:

• Tuyên truyền xuyên tạc: Nhà Tống ráo riết tung tin đồn thất thiệt, bôi nhọ triều đình nhà Lý, kích động mâu thuẫn nội bộ Đại Việt. Họ phao tin Lý Thường Kiệt chuyên quyền, cướp ngôi nhà Lý; nhân dân Đại Việt lầm than, oán hận triều đình; Đại Việt là mối đe dọa cho sự ổn định của nhà Tống… Những luận điệu này nhằm mục đích chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc xâm lược.
• Lôi kéo các lực lượng thù địch: Nhà Tống chủ động liên kết với các nước láng giềng có quan hệ căng thẳng với Đại Việt như Chiêm Thành, Chân Lạp, hứa hẹn hậu thuẫn để họ tấn công Đại Việt từ phía Nam, tạo thế gọng kìm. Đồng thời, họ xúi giục các tộc người thiểu số ở vùng biên giới nổi dậy chống lại triều đình.
• Tạo cớ gây chiến: Để biện minh cho hành động xâm lược, nhà Tống liên tục vu cáo Đại Việt xâm phạm biên giới, cướp bóc tài sản của dân chúng, đồng thời đòi hỏi Đại Việt phải thần phục, cống nạp. Khi những yêu sách này bị bác bỏ, họ lấy đó làm cớ để phát động chiến tranh.

Biện pháp quân sự

Song song với các hoạt động chính trị, nhà Tống tích cực chuẩn bị lực lượng quân sự hùng hậu:

• Huy động lực lượng: Quân đội được điều động từ nhiều lộ, bao gồm cả quân cấm vệ tinh nhuệ và quân địa phương. Số lượng quân lên đến hàng chục vạn, được trang bị đầy đủ vũ khí, lương thảo.
• Xây dựng căn cứ: Nhà Tống cho xây dựng nhiều căn cứ quân sự kiên cố ở vùng biên giới như Ung Châu, Khâm Châu, Liêm Châu… Đây là nơi tích trữ lương thực, vũ khí, huấn luyện binh sĩ, đồng thời là bàn đạp tấn công Đại Việt.
• Phát triển mạng lưới tình báo: Các hoạt động tình báo được đẩy mạnh nhằm thu thập thông tin về tình hình chính trị, quân sự, địa hình của Đại Việt.
• Thực hiện các cuộc tập trận: Nhà Tống tổ chức nhiều cuộc tập trận quy mô lớn với mục đích nâng cao khả năng phối hợp tác chiến, làm quen với địa hình, khí hậu, đồng thời răn đe Đại Việt.

Biện pháp kinh tế

Nhà Tống sử dụng các biện pháp kinh tế để gây sức ép, cô lập Đại Việt:

• Phong tỏa biên giới: Nhà Tống ban hành lệnh cấm vận thương mại với Đại Việt, ngăn chặn nguồn cung cấp hàng hóa thiết yếu.
• Lôi kéo thương nhân: Họ hứa hẹn nhiều ưu đãi về thuế quan, chính sách để lôi kéo các thương nhân Đại Việt sang buôn bán, qua đó tìm cách thu thập thông tin tình báo, chia rẽ nội bộ Đại Việt.
• Phát triển kinh tế vùng biên giới: Nhà Tống khuyến khích người dân di cư đến vùng biên giới sinh sống, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhằm tăng cường sức mạnh kinh tế cho khu vực này, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc xâm lược.

Phản ứng của Đại Việt trước âm mưu xâm lược của nhà Tống

Chủ trương “Tiên phát chế nhân” của Lý Thường Kiệt

Trước âm mưu xâm lược của nhà Tống, Lý Thường Kiệt, vị tướng tài ba của Đại Việt, đã chủ trương “Tiên phát chế nhân”, tức là chủ động tấn công để giành thế chủ động.

Ông phân tích kỹ lưỡng tình hình, nhận định rõ âm mưu của nhà Tống. Thay vì ngồi yên chờ giặc đến, Lý Thường Kiệt quyết định đưa quân tấn công phủ đầu, đánh vào các căn cứ quân sự quan trọng của nhà Tống ở vùng biên giới.

Chủ trương này thể hiện tầm nhìn chiến lược, sự nhạy bén chính trị và lòng dũng cảm của Lý Thường Kiệt. Nó đã tạo ra bước ngoặt quan trọng trong cuộc kháng chiến chống Tống, góp phần quyết định vào thắng lợi cuối cùng.

Chiến thắng trên sông Như Nguyệt

Năm 1077, quân Tống do Quách Quỳ chỉ huy tiến vào Đại Việt. Lý Thường Kiệt bố trí phòng tuyến vững chắc trên sông Như Nguyệt (sông Cầu ngày nay).

• Diễn biến: Hai bên giao tranh ác liệt. Quân Tống với lực lượng đông đảo, liên tục tấn công vào phòng tuyến của quân Đại Việt. Lý Thường Kiệt bình tĩnh chỉ huy, sử dụng chiến thuật “vây hãm”, “đánh úp” để tiêu hao sinh lực địch. Đồng thời, ông cho người đọc bài thơ “Nam Quốc Sơn Hà” để khích lệ tinh thần chiến đấu của quân sĩ.

Sông núi nước Nam vua Nam ở

Rành rành định phận tại sách trời

Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm?

Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời!

Bài thơ khẳng định chủ quyền lãnh thổ của Đại Việt, đồng thời thể hiện quyết tâm đánh đuổi giặc ngoại xâm.

Cuối cùng, quân Tống bị đánh bại, Quách Quỳ phải chấp nhận giảng hòa, rút quân về nước.

• Ý nghĩa: Chiến thắng Như Nguyệt là một trong những chiến công hiển hách nhất trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam. Chiến thắng này đã bảo vệ vững chắc nền độc lập của Đại Việt, đập tan tham vọng bành trướng của nhà Tống, đồng thời nâng cao vị thế của Đại Việt trong khu vực.

Ngoại giao khôn khéo sau chiến thắng

Sau chiến thắng Như Nguyệt, Lý Thường Kiệt chủ động đề nghị giảng hòa với nhà Tống. Ông hiểu rõ, tiếp tục chiến tranh sẽ gây tổn thất cho cả hai bên. Hơn nữa, Đại Việt lúc này cần tập trung sức lực để xây dựng đất nước.

Nhà Tống chấp nhận giảng hòa, rút quân về nước. Đại Việt giữ vững được lãnh thổ, chủ quyền và tiếp tục phát triển.

Bài học kinh nghiệm từ cuộc kháng chiến chống Tống

Cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi đã để lại cho hậu thế nhiều bài học quý báu:

Sức mạnh của tinh thần đoàn kết toàn dân

Trong cuộc kháng chiến chống Tống, toàn dân Đại Việt, từ vua quan đến người dân, đều đồng lòng, nhất trí đứng lên chống giặc ngoại xâm. Sự ủng hộ của nhân dân chính là nguồn sức mạnh to lớn giúp Đại Việt giành thắng lợi.

Lịch sử đã chứng minh, trong bất kỳ cuộc chiến tranh nào, yếu tố con người luôn đóng vai trò quyết định. Chỉ khi toàn dân đoàn kết một lòng, chung sức đồng lòng, mới có thể tạo nên sức mạnh vô địch, chiến thắng mọi kẻ thù.

Vai trò của người lãnh đạo tài giỏi

Lý Thường Kiệt là một vị tướng tài ba, có tầm nhìn chiến lược, lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần trách nhiệm cao. Ông đã chỉ huy quân đội Đại Việt lập nên những chiến công hiển hách, bảo vệ đất nước.

Bài học về vai trò của người lãnh đạo tài giỏi luôn có ý nghĩa quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Một nhà lãnh đạo sáng suốt, có tầm nhìn xa trông rộng, biết trọng dụng nhân tài, sẽ dẫn dắt đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Tầm quan trọng của chủ động tấn công

Chủ trương “Tiên phát chế nhân” của Lý Thường Kiệt đã chứng minh hiệu quả vượt trội. Chủ động tấn công giúp Đại Việt giành thế chủ động trên chiến trường, làm suy yếu quân địch, giảm thiểu thiệt hại cho đất nước.

Trong thời đại ngày nay, bài học về sự chủ động vẫn còn nguyên giá trị. Chủ động nắm bắt thông tin, chủ động phòng ngừa, chủ động đối phó với mọi tình huống sẽ giúp chúng ta đứng vững trước mọi thử thách.

Sự kết hợp giữa quân sự và ngoại giao

Trong cuộc kháng chiến chống Tống, Đại Việt vừa kiên quyết đấu tranh quân sự, vừa khôn khéo trong ngoại giao. Sự kết hợp hài hòa giữa hai mặt trận này đã giúp Đại Việt đạt được mục tiêu bảo vệ đất nước.

Bài học này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc kết hợp sức mạnh quân sự với nghệ thuật ngoại giao. Trong thời đại hội nhập quốc tế hiện nay, việc xây dựng một nền quốc phòng vững mạnh, đồng thời thực hiện đường lối đối ngoại hòa bình, hợp tác và phát triển là yếu tố quan trọng để bảo vệ lợi ích quốc gia.

Kết luận

Để thực hiện mưu đồ xâm lược Đại Việt, nhà Tống đã triển khai một chiến lược toàn diện, bao gồm nhiều biện pháp chính trị, quân sự và kinh tế. Tuy nhiên, với tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí quật cường, quân và dân Đại Việt dưới sự lãnh đạo tài tình của Lý Thường Kiệt đã đánh bại hoàn toàn âm mưu xâm lược của nhà Tống, giữ vững nền độc lập, tự chủ cho dân tộc.

Chiến thắng chống Tống là một trong những trang sử hào hùng nhất của dân tộc Việt Nam. Nó khẳng định sức mạnh của tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, vai trò của người lãnh đạo tài giỏi và tầm quan trọng của việc chủ động trong phòng thủ đất nước.

Những bài học kinh nghiệm từ cuộc kháng chiến chống Tống vẫn còn nguyên giá trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

Để tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam, bạn đọc có thể tham khảo các bài viết trên website lichsuvanhoa.com.

Câu hỏi thường gặp