【Tìm Hiểu】Nguyên nhân bùng nổ phong trào khởi nghĩa Tây Sơn

Khởi nghĩa Tây Sơn (1771-1802) là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong lịch sử Việt Nam. Phong trào này không chỉ lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong, chúa Trịnh ở Đàng Ngoài mà còn đánh bại quân xâm lược Xiêm, Thanh, thống nhất đất nước. Vậy Nguyên nhân bùng nổ phong trào khởi nghĩa Tây Sơn gì? Bài viết này của Lịch Sử – Văn Hóa sẽ đi sâu phân tích những yếu tố chính trị, kinh tế, xã hội đã dẫn đến sự bùng nổ của phong trào nông dân Tây Sơn.

Nguyên nhân chính trị

Sự suy yếu của chính quyền chúa Nguyễn

Giữa thế kỷ 18, chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong suy yếu nghiêm trọng. Các chúa Nguyễn sa vào lối sống xa hoa, trụy lạc, không quan tâm đến đời sống nhân dân. Triều chính rối ren, tham nhũng tràn lan, nạn mua quan bán tước phổ biến .  

Sự bất lực của nhà Lê Trung Hưng

Nhà Lê Trung Hưng tuy danh nghĩa là triều đại chính thống nhưng thực chất chỉ là bù nhìn trong tay chúa Trịnh. Các vua Lê không có thực quyền, triều đình bị chúa Trịnh thao túng. Điều này khiến nhân dân mất niềm tin vào triều đình, tạo điều kiện cho các phong trào nổi dậy .  

Mâu thuẫn Trịnh – Nguyễn gay gắt

Cuộc chiến tranh Trịnh – Nguyễn kéo dài đã làm kiệt quệ sức lực của cả hai bên, gây ra nhiều đau thương, mất mát cho đất nước. Đồng thời, sự chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài cũng tạo ra những bất ổn về chính trị, khiến đất nước suy yếu .  

Nguyên nhân kinh tế – xã hội

Đời sống nhân dân cơ cực

Chúa Nguyễn, chúa Trịnh thi hành nhiều chính sách bóc lột nhân dân. Các loại thuế khóa nặng nề, phu phen, lao dịch liên miên khiến người dân, đặc biệt là nông dân, rơi vào cảnh bần cùng, khốn khổ. Nạn đói xảy ra thường xuyên .  

Thiên tai, mất mùa liên tiếp

Những năm 1770, Đàng Trong phải hứng chịu nhiều thiên tai, mất mùa, dịch bệnh. Nạn đói hoành hành, khiến đời sống nhân dân thêm khốn quẫn, tạo nên mảnh đất màu mỡ cho các phong trào đấu tranh bùng nổ .  

Sự phân hóa giàu nghèo

Chế độ phong kiến phân biệt giai cấp sâu sắc. Một bộ phận nhỏ địa chủ, quan lại nắm giữ phần lớn ruộng đất, trong khi đại đa số nông dân không có ruộng đất, phải sống phụ thuộc, bần cùng. Sự bất công trong xã hội là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến khởi nghĩa Tây Sơn.

Vai trò của ba anh em nhà Tây Sơn

Xuất thân từ tầng lớp bình dân

Ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ đều xuất thân từ gia đình nông dân nghèo, thấu hiểu nỗi khổ cực của nhân dân. Họ đã khéo léo lợi dụng sự bất mãn của quần chúng để tập hợp lực lượng, phát động khởi nghĩa.

Tài năng lãnh đạo xuất chúng

Nguyễn Huệ (sau này là vua Quang Trung) là một nhà lãnh đạo tài ba, có tầm nhìn chiến lược và khả năng quân sự lỗi lạc. Ông đã lãnh đạo nghĩa quân Tây Sơn giành được nhiều chiến thắng vang dội, thống nhất đất nước.

Khẩu hiệu hợp lòng dân

Nghĩa quân Tây Sơn đưa ra những khẩu hiệu đúng đắn, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân như “phù Lê diệt Trịnh”, “bình định thiên hạ”. Điều này đã thu hút đông đảo người dân tham gia khởi nghĩa .  

Kết luận

Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ là kết quả tất yếu của những mâu thuẫn sâu sắc trong xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỷ 18. Sự suy yếu của chính quyền, đời sống nhân dân cơ cực, thiên tai mất mùa cùng với sự xuất hiện của những nhà lãnh đạo tài năng đã tạo nên sức mạnh to lớn cho phong trào Tây Sơn.

Để tìm hiểu thêm về khởi nghĩa Tây Sơn và lịch sử Việt Nam, mời bạn đọc truy cập website lichsuvanhoa.com. Lịch Sử – Văn Hóa là nguồn tư liệu phong phú và đáng tin cậy về lịch sử Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp