Lịch sử Việt Nam trải qua bao thăng trầm với sự thay đổi của các triều đại phong kiến. Mỗi triều đại đều để lại những dấu ấn riêng biệt, góp phần tạo nên bức tranh lịch sử đa dạng và phong phú của dân tộc. Trong số đó, nhà Mạc tuy tồn tại trong khoảng thời gian tương đối ngắn ngủi nhưng cũng có những đóng góp đáng kể vào tiến trình lịch sử Việt Nam. Vậy nhà Mạc có bao nhiêu đời vua? Bài viết này của Lịch Sử – Văn Hóa sẽ đi sâu tìm hiểu về triều đại này, từ những vị vua trị vì đến những di sản mà họ để lại.
Nguồn gốc và sự hình thành nhà Mạc
Nhà Mạc (1527-1677) được thành lập bởi Mạc Đăng Dung, một võ tướng có xuất thân từ làng Cổ Trai, Hải Phòng . Ông là hậu duệ của Mạc Đĩnh Chi, một vị quan nổi tiếng thời nhà Trần. Mạc Đăng Dung ban đầu làm thị vệ cho vua Lê Uy Mục, sau đó thăng dần lên chức vụ cao nhất trong quân đội nhà Lê. Lợi dụng tình hình triều chính rối ren, ông đã phế truất vua Lê Cung Hoàng và lên ngôi hoàng đế, lập ra nhà Mạc .
Các đời vua nhà Mạc
Nhà Mạc chính thức có 5 đời vua:
- Mạc Đăng Dung (1527-1529): Vị vua đầu tiên của nhà Mạc, lấy niên hiệu là Minh Đức.
- Mạc Đăng Doanh (1530-1540): Con trai trưởng của Mạc Đăng Dung, lấy niên hiệu là Đại Chính.
- Mạc Phúc Hải (1541-1546): Con trai của Mạc Đăng Doanh, lấy niên hiệu là Quảng Hòa.
- Mạc Phúc Nguyên (1547-1561): Em trai của Mạc Phúc Hải, lấy niên hiệu là Vĩnh Định.
- Mạc Mậu Hợp (1562-1592): Con trai của Mạc Phúc Nguyên, lấy niên hiệu là Thuần Phúc.
Sau khi Mạc Mậu Hợp bị đánh bại, nhà Mạc rút lui lên Cao Bằng và tiếp tục duy trì sự tồn tại với sự hỗ trợ của nhà Minh và nhà Thanh cho đến năm 1677 . Mạc Kính Vũ là vị vua cuối cùng của nhà Mạc, trị vì từ năm 1638 đến 1677 .
Thời kỳ phân tranh Nam – Bắc triều
Sau khi nhà Mạc thành lập, các cựu thần nhà Lê không chịu khuất phục đã tìm cách khôi phục nhà Lê. Năm 1533, Nguyễn Kim, một võ tướng nhà Lê, đã đưa Lê Trang Tông lên ngôi, lập ra Nam triều, đối lập với Bắc triều của nhà Mạc . Cuộc chiến tranh Trịnh – Mạc kéo dài hơn 60 năm đã gây ra nhiều đau thương và mất mát cho đất nước.
Quan hệ với nhà Minh và nhà Thanh
Trong thời kỳ này, nhà Mạc đã duy trì mối quan hệ triều cống với nhà Minh và sau đó là nhà Thanh để nhận được sự ủng hộ và bảo vệ . Mối quan hệ này thể hiện sự phức tạp trong bối cảnh chính trị Việt Nam thời bấy giờ, khi nhà Mạc phải đối mặt với sự cạnh tranh từ cả nhà Lê trung hưng và các chúa Trịnh.
Di sản của nhà Mạc
Mặc dù tồn tại trong thời gian ngắn và đầy biến động, nhà Mạc đã có những đóng góp nhất định cho lịch sử Việt Nam.
Kinh tế và văn hóa
Dưới thời nhà Mạc, kinh tế đất nước được phục hồi, thương mại phát triển, thủ công nghiệp và nông nghiệp được chú trọng. Văn hóa cũng có những bước phát triển mới, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục.
Bia tiến sĩ Văn Miếu
Một trong những di sản đáng chú ý nhất của nhà Mạc là 82 bia đá tiến sĩ tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám . Những bia đá này ghi danh các vị tiến sĩ đỗ đạt trong các kỳ thi từ năm 1442 đến 1779, là minh chứng cho sự phát triển của nền giáo dục Nho học thời bấy giờ. Năm 2010, bia tiến sĩ Văn Miếu đã được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới .
Kết luận
Nhà Mạc tuy không phải là triều đại dài nhất trong lịch sử Việt Nam, nhưng đã để lại những dấu ấn quan trọng. Sự trỗi dậy của nhà Mạc trong bối cảnh chính trị rối ren, cuộc phân tranh Nam – Bắc triều, và mối quan hệ với nhà Minh và nhà Thanh đều là những sự kiện đáng chú ý. Bên cạnh đó, nhà Mạc cũng có những đóng góp cho sự phát triển kinh tế, văn hóa và giáo dục của đất nước.
Để tìm hiểu thêm về lịch sử Việt Nam, hãy truy cập website lichsuvanhoa.com. Lịch Sử – Văn Hóa là nơi cung cấp những thông tin chính xác và đáng tin cậy về lịch sử Việt Nam.
Câu hỏi thường gặp
Mạc Đăng Dung lên ngôi vua vào năm nào?
Mạc Đăng Dung lên ngôi vua vào năm 1527.
Ai là người đã khôi phục nhà Lê?
Nguyễn Kim là người đã khôi phục nhà Lê vào năm 1533.
Bia tiến sĩ Văn Miếu được UNESCO công nhận là di sản gì?
Bia tiến sĩ Văn Miếu được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu thế giới.
Nhà Mạc có mối quan hệ như thế nào với nhà Minh và nhà Thanh?
Nhà Mạc duy trì mối quan hệ triều cống với nhà Minh và nhà Thanh.
Vị vua cuối cùng của nhà Mạc là ai?
Vị vua cuối cùng của nhà Mạc là Mạc Kính Vũ.
Để lại một bình luận